Çine İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Özkan Atığan, Ziraat Mühendisi Ömer Çiçek ve Çine Ziraat Odası Mahalle Delegesi ve Sulama Birliği Meclis Üyesi Mehmet Üstüntaş’ın beraberliğinde Çaltı Mahallesinde örtü altında üzüm yetiştiricisi Mehmet Çalışkan’ın bağını ziyarette bulundular. Açık alanda yetiştirilen üzüm ve örtü altında yetiştirilen üzüm arasında 30 gün farkının üreticiyi sevindirdiği ve pazarının da sorun olmadığını belirttiler.

Çaltı Mahallesi’nde üzüm yetiştirici Mustafa Çalışkan severek yaptığı işi tüm Çinelilere örnek olmasını dileyerek kendi ve bağı hakkında bilgiler verdi. Çalışkan, “1955 Elderesi köyü doğumluyum.28 yıl Tapu Sicil Müdürlüğünde tapu memurluğu yaptım. 2000 yılında emekli odum.1985 yılında üzüm bağlarını yetiştirmeye başladım. 30 yıldır bağcılıkla meşgulüm. Tarım İlçe Müdürlüğü’nün teşvikleri ve yardımlarıyla 1000 tane gemlik zeytini ve 1000 tane üç çeşit üzüm üzerine bağcılığımıza başladık. Ayrıca Karahayıt Mahallesin de 16 dönümlük ova cevizi dikimi yaptık, inşallah hayırlısı olur ve Çine’mize bir örnek olur.

“Yanımda olan herkese teşekkür ederim”

Projesini destekleyen ve yardımcı olan yetkililere Çalışkan,” İlçemiz İlçe Tarım Müdürümüz Özkan Atıgan’a ve mesai arkadaşlarından emekli teknikerimiz İbrahim Sevgen’e ve ziraat mühendislerimizden İbrahim Varol’a, şuanda çalışmakta olan Kazım Uzun’a ve diğer personellere candan teşekkür ediyorum. Her gün her zaman 24 saat yanımda oldular, bilmediklerimi öğrettiler, yetişemediğim yerde onlar yetiştiler. Yaşım 60 eğer 25 yaşında olsaydım 100 dönüm daha bağ Trbet dikerdim. Ne darı, ne pamuk, ne de biber gibi şeylerle uğraşmam. Çünkü bağ sahibini bekler, satamazsan pekmezini yaparsın, satamazsan kuru üzüm yaparsın yine değerlendirişin. 3 çeşit üzerine bağımı kurdum birincisi Yalova İncisi beyaz, ikincisi Alfons öküzgözü siyah, üçüncüsü çekirdeksiz üzüm Cardinal üzerine yoğunlaştık” dedi.

“Bağ’ım bir fabrika gibi”

İlk kesimi 25 Haziran’da gerçekleştirdiklerini söyleyen Mehmet Çalışkan,”Otellerden talep var devamlı gelip alacaklar. Bir sezonda 20 ton üzüm oluyor benim, ürünümü Marmaris, Bodrum, Kuşadası’na veriyorum. İç piyasa götürmez bunu, toptan 5 yıldızlı otellere veriyorum, pazarlama sıkıntım yok. Pazarcılardan da ürünümü almaya geliyorlar ama ben vermiyorum. Çine’nin esnafında sıkıntı var.2000 yılında Tarım İlçe Müdürü Özkan Bey’in teşvikleriyle örtü altı sera önerdiler. O zamanın Aydın Valisi Muharrem Göktay önderliğinde buraya 1 dönüm sera yaptık. Birinci aşamada 500 metrekare, ikinci aşamada 500 metrekareyi kendi imkanlarımla yaptım. Dışarıyla içerisi arasında 1 ay fark var. Üzümün olgunlaşması bakımından 30 gün fark bizim için çok önemli. Kışın şartlarından etkilenmeyen ve kış döneminde marul, bakla ve fasulye gibi sebze yetiştire biliyorsun serada. Marul sezonu bitiyor serada üzüm ikinci mahsul oluyor. Üzüm bitince de tekrar seraya ne dikmek istersen dikebiliyorsun, yani bir fabrika gibi. Nasip olursa 4 dönüm daha örttürmek istiyorum. Çine’mize örnek olsun, herkesi davet ediyorum gelip inceleyebilirler. Seraya ilk defa domates diktim bu sene 1 kök 10 kg veriyor, 2 sırada 2 ton domates aldık. Çok elverişli çok verimli, organik olduğu için piyasada pazarı var” dedi.

“Çine’de 17 bin dönüm bağ vardı!”

Mustafa Çalışkan bir atasözünü de yerinde telaffuz ederek çiftçilere seslendi, “Bakarsan bağ olur, bakmazsan dağ olur” ben ürünüme baktım bağ oldu dedi. Sözlerine geçmişte yaşananlarla devam eden Çalışkan “2000 Yılında İstanbul’dan tüccar geliyordu buraya. 17 bin dönüm bağ vardı Çine’de. Ama çiftçiler bağlarına sahip çıkıp bakmadılar. Bakım olmayınca dağa dönüştü bağlar. Dağlarda zeytin yetişiyor diye her yere zeytin ektiler. Kendi kendine olursa olsun diye. İşçi çalıştırmak çok zor diğer tarım ürünlerini dikseydim amele ile toplatmak zorunda kalacaktım. Ama şimdi bağıma tüccar geliyor kendi topluyor üzümü alıp gidiyor “diyerek sözlerini bitirdi.

 Bağ ve çiftçi hakkında bilgi veren Çine İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Özkan Atıgan, “Mustafa benim aynı dönem okul arkadaşım, aynı zamanda memurluk hayatımız oldu. Çiftçiliğe geçtiği andan itibaren disiplinli çalışmayı devam ettirdi. Bu işte en büyük başarı payı da Mustafa’nın eşi Hediye Hanım’da.Eşine destek olan, tırnağıyla kazıyarak bu duruma geldiler. Mustafa kardeşimiz bu işi başardı ama bizlerin talimatlarına uyduğu bizlerle uyum içinde çalıştı. Kendisi araştırmacı ama burada en çok el emeği göz nuru döken ablamız, yengemizdir. Adım atmadığı, ellerinin değmediği hiçbir ağaç ve bağ yoktur. Gerçekten bu işi severek yaptılar. Çine’de örnek bir çiftçi olarak bu işi başlattılar. Müşteri, Mustafa için değil tüm bu bölgedeki insanlar için gelmesi lazım. Ziraat de meyveciliğe yönelmemiz gerekli. Her tarafımız baraj oldu, iklim biraz değişmek üzere, geçmişte Haziran ayında biz toprağa basamazdık, ayaklarımız yanardı. Şimdi mevsimler değişiyor. Bu bölge, kıraç bölge dediğimiz arazilerde meyvecilik türü şeftali olur veya bağ olur. Bağ olarak çok elverişli bölge bu konuda tüm çiftçilerimiz beraber hareket ederse dış pazardan müşteri buraya daha kolay gelir. Kamyon kamyon malı yükler buradan, satışta bir sıkıntı yok. Üzümlerde hiçbir ilaç kalıntısı yok yani vatandaşımız çok rahat tüketebilir. Tamamen program dahilinde yapılan çalışmalar sayesinde üretiliyor. 1aylık bir süre çiftçimize çok büyük bir fark getiriyor. Üreticiler saatlik meyvenin hesabını yapıyorlar. Ürünü bir gün önce piyasaya süreyim de daha fazla satayım diye. Devletimiz, Sayın Vali’miz, Sayın Kaymakam’ımız, İl Müdürlerimiz sera olayını bu tarlada projelendirip hayata geçirdiler, bugün şimdi meyvesini verdi” dedi.

Çalışkan’ın misafirlerinden Ziraat mühendisi Ömer Çiçek’de bazı önerilerde bulundu, “Mustafa Bey’in soyadı gibi çalışkan bir üretici sayesinde burada güzel bir tesis yapılmış. Üzümün yarısından azı kapalı serada, yarısından çoğu da açık mekanda bulunuyor. Mustafa Bey’in yaptığı bu denemeyle kapalı alandaki ürünün daha erken olup pazarlarda daha çok rağbet gördüğünü kendisi deneyerek keşfetmiş bir üreticidir. Seneye serayı büyütmek istediğini söyleyen üreticimiz niye büyütecek çünkü serada doğal şartlardan çok etkilenmediği için daha kaliteli, daha erken ürün alıp daha fazla paraya satabilecek. Bağından aldığı karın nereden, nasıl geleceğinin farkına varmış. Acil durumlar için damlama sulama yapılması mantıklı, hepsini kapatmak maliyetli olabilir. Yukarıdan telle doludan etkilenmemesi için file gerdirmesini de önerebilirim” dedi

Genel bölgede su sorunu olduğuna değinen Çine Ziraat Odası Mahalle Delegesi ve Sulama Birliği Meclis Üyesi Mehmet Üstüntaş yeni projeler geliştirmeye başladıklarını maliyetin azalması için çalışmalar yaptıklarını belirtti.

Üstüntaş, “Bu bölgede bir sıkıntı var. O da su sıkıntısı. İki pompayla su çıkıyor, çok maliyetli. Maliyetler için 1 dönüm birim oranı sulaması 200 bin TL ödemesi lazım çiftçimizin. Çiftçi için bu rakam gerçekten çok yüksek. Topçam Sulama Birliği’nden su alan 13 mahalleyiz. 3 mahalle ödemek zorunda kalıyor bu ücreti. Karahayıt Mahallesi, Çaltı Mahallesi, Ünlüce Mahallesi azınlıkta olduğu için genele yayamıyoruz, ayrılmak zorunda kalıyor buranın fiyatı. Pompa iki tane olduğu için bu 3 mahallede sıkıntı çok. Cazibe su hiç masrafsız 40 bin TL ödüyoruz. Pompa 1, pompa 2 olarak geçiyor. Şu anda yeni bir proje var güneş enerjisi, güneş panelleri yapılacak yinede çok fazla düşüremiyoruz maliyeti. Güneş enerjisi ile elektrik ücretini bir nebze de olsa düşürmek amacımız. Suyu birinci kademe haftanın beş günü alıyor, cazibe her gün alıyor, ikinci kademe on beş günde bir alıyor. Kalabak Çayı’nda bir tesis yapılması için müracaatta bulunuldu. Bu bölge için, birlik olarak Adnan Menderes Barajı’ndan da bir proje istendi, kurtarmıyor denildi. Adnan Menderes Barajı’ndan beslense daha güzel olur. Su sorununu ve bu bölgelere en az maliyetle nasıl ulaştırıp üreticiye faydamız olur düşüncesiyle çözüm üretmeye çalışıyoruz” diyerek sözlerini tamamladı.