Milletvekili Depboylu, TBMM’de Nazilli Sümerbank Basma Fabrikası hakkında görüşülen 3 ayrı kanun tasarısı ile ilgili olarak; “Sümerbank tarihinin, üzerinde görüştüğümüz, nüfusla ilgili düzenlemelerin geçtiği bu kanun maddeleriyle ilgili olduğunu savunmuştum. Aslında bu fabrikaların nüfus hareketleriyle ilgili olarak gözden kaçan bir kısmı var. Fabrika sadece Nazilli ve Aydın'a iş olanağa sağlamamıştır, fabrika Türkiye'nin her ilinden yani 81 ilden işçi kabul etmiştir. Cumhuriyet döneminin ekonomik sebepli iç göç hareketliliğine vasıta olmuştur. Sadece ülke sınırları içinde de değil, Kıbrıs'ın da içinde bulunduğu 21 ülkeden vatanına çalışmak üzere dönen işçiyi kabul etmiş, yine ekonomik sebebe dayalı dışarıdan ülkemize göç edilmesinin de sebebi olmuştur. Mustafa Kemal Atatürk 9 Haziran 1921 tarihinde Fransız Hükûmetini temsil etmek için Ankara'ya gelen Franklin Bouillon'la gerçekleştirdiği temaslarda tam bağımsızlığı şu şekilde ifade etmektedir: "Tam bağımsızlık elbette siyaset, maliye, iktisat, adalet, askerlik, kültür gibi her alanda tam bağımsızlık ve tam özgürlük demektir. Bu saydıklarımın herhangi birinde bağımsızlıktan yoksunluk, ulusun ve ülkenin gerçek anlamıyla bütün bağımsızlığından yoksun olması demektir.” İşte bu amaçla Mustafa Kemal daha cumhuriyet ilan edilmeden bu konuya eğildi ve 18 Şubat 1923'te İzmir İktisat Kongresi'ni ivedilikle topladı. Bu kongrenin toplanma amacı ekonomik kalkınma için ortak amaçlarını gerçekleştirecek yöntemleri aramaktı. Bu kongreye işçi, çiftçi, tüccar, sanayici olmak üzere 1.135 delege katılmıştır. Kongre, misakı iktisadi yani millî ekonomi ilkesini kabul etmiştir. Bu ilkenin özü ise ekonomik gelişmemiz ve kalkınmamızın millî bağımsızlığımız içinde sağlanacak olmasıdır. Temel hedef siyasal bağımsızlık gibi ekonomik bağımsızlığın da sağlanmasıdır. Sanıyorum, şu ana kadar anlattıklarımdan çıkaracağımız çok da fazla ders var. Nazilli Sümerbank Basma Fabrikası açılışının üçüncü yılında, 1940'ta tam kapasiteye yakın çalışmaya başlamış, 1960'ta üretim rekoru kırmıştır. Fabrika 1974 yılında elde ettiği 71 milyon 500 bin liralık kârla Türkiye'nin en büyük 100 işletmesinin içinde 26'ncı sıraya çıkmıştır, Atatürk'ün ekonomide güçlenme hedefi amacına ulaşmaya başlamıştır. Ancak 1980'li yıllarda, maalesef, işler tersine gitmeye başlamıştır. Devrin Başbakanı Turgut Özal'la ülkemizde başlayan serbest piyasa ekonomisi anlayışı tekstil ürünlerinin ithalinin önünü açmış, sentetik giysiler de tezgâhlarda yerini almaya başlamıştır. Ülke pazarında başta Uzak Doğu olmak üzere, yabancı ülkelerden üretilen tekstil ürünleri satılmaya başlanmıştır. Küreselleşmeyle genişleyen kapital ağlar karşısında, maalesef, fabrika gücünü koruyamamış ve kapatılmıştır. 2002 yılında fabrika alanı Adnan Menderes Üniversitesine devredilmiştir. Sümerbank’ın lojman alanı ise Nazilli Belediyemiz tarafından rekreasyon alanı olarak değerlendirilmiş ve aynı zamanda, yakın tarihte Gıdı Gıdı treni de tekrar hizmete sokulmuştur. Bu süreçte fabrikanın kaderine terk edilen makineler, maalesef, hurdacılara gitti, Atatürk'ün "musiki" olarak nitelendirdiği makinelerden yükselen ritmik ezgiyse tamamen sustu. 1937 yılında açılışından kapanışına kadar 30 binden fazla işçinin çalıştığı Nazilli Sümerbank Basma Fabrikası geride 30 bin ailede aidiyet duygusu, güzel anılar ve onurlu bir isim bıraktı. Atatürk'ün fabrikası, geride, ülkemizde adını herkesin bildiği gelişmiş illerle yarışan bir ilçe bıraktı. Anılarına sahip çıkan, tarihini unutmayan Sümerbanklılar her fırsatta birlik olmayı başardılar ve bu anılarını sosyal medyadan paylaşmaya devam ettiler. Bugün, Mustafa Kemal Atatürk'ün bizlere mirası olan bu muhteşem eserin anısı, tarihi ve kültürü korunmayı hak etmektedir. Ben buradan Kültür Bakanımıza ve Millî Eğitim Bakanımıza seslenmek istiyorum: Aydınlılar, Nazillililer Sümerbank’ın anısını yaşatacak bir müze ve üniversite istiyor. Nazilli'de kurulacak "Sümerbank Millî Sanayi Müzesi" ve yine, Sümerbank’ın vizyon ve misyonunu yaşatacak olan bir üniversiteyi hayal ediyoruz ve bunu, Atatürk'ün mirasını yaşatmak, kültürel mirası yaşatmak olarak kabul ediyoruz” şeklinde ifade etti.
